Entre esbarriar et esbariar, il n’y a que la différence du r double ou simple, qui en gascon s’entendait.
Et pour le lieu Les Esbariats (Lartigue), ce peut être aussi bien Les Esbarriats, avec double r ; il me semble l’avoir vu aussi comme ça ; et en plus, on a ailleurs des toponymes "Barrejats".
Je vais apporter des modifications en ce sens...
A Dacs qu’èi tostemps entenut a destriar 1.esbarrejar (= verser dessus, en saupoudrant, en répartissant ; ex. esbarrejar lo sucre sus las ahragas), e 2.esvarjar, deverbau esvarge (effroi). Lo sens que pòt estar mei o mensh hòrt. A casa qu’avèm la forma francizada esbargé (= distrait, dans la lune). L’accent tonic qu’ei tostemps suu -à- : qu’esvargi, qu’esvarjas, qu’esvàrjam ; e que que pensi qu’ei diferent de 3.variar : que varii, que varias, que varíam.
En estar hòrt semblables los tres vèrbes, be’s cau aténer a mesclanhas e influéncias enter los tres. Per exemple un esvarjat que’s ditz meilèu un variat en Armanhac, segon ua amiga de per ’quiu. E ua auta amiga, mes de La Seuva, que’m dishó un còp :
– Avisa ! la lèit que barreja !
(Attention, le lait déborde…)
Lavetz qu’èi cambiat la grafia deu vèrbe, en botar un v a la plaça deu b : esvarjar, esvariar.
E pensi finalament que lo lòc deu Vasadés (les Esbariats ou Esbarriats) qui me mièt ad aqueste vèrbe qui ne coneishèvi pas es meilèu en relacion damb un "Esbarriat" qui vien de "Esbarrejat". Les Esbariats
En tot aver en cap que los tres mots e pòden… barrejà’s, òm que’s pòt har ua idea deus camps semantics sonque en dar ua paginejada aus vielhs diccionaris :
Cénac-Moncaut variar - varier, changer. esbarjar - égarer, étourdir, désorienter. esbarrigar - répandre, aller de çà, de là, chercher.
Foix varièr - vertige. esbarrei - éparpillement. esbarriar - éparpiller, disperser çà et là. esbarriat - dispersé çà et là ; errant, vagabond.
Lalanne desbarrejar - démêler.
Lespy variar - varier, déraisonner. barrejar - répandre, disperser. barrei - action de répandre, de disperser, jeter çà et là, pêle-mêle. esvarjar, esvargèr, esvarge, esvargiu - effrayer, etc.
Meaule barrei - mélange. varjat - (qui a) mauvais caractère.
Palay abarrejar - mélanger ; mêler. variat - insensé, toqué, fou, qui ne sait où donner de la tête. barrejar - répandre, verser, disperser, dissiper ; = abarrejar. esvarjar - effrayer, épouvanter, troubler. esvarjat - effrayé, affolé, maboul, sans suite dans les idées.
Ací un exemple qui muisha las formas que’s mesclan e que varian hòrt segon los parçans.
Totun un hum de poesia que s’esbarjava pr’aquí capvath dab lo calamet de l’aulhèr…
C. Dauger
Ua forma d’entà Aira, prononciada [sesbarʒaβə], on lo sens b’ei lo de se répandre. En estar senhalada en Vasadés per Gaby, que pòdem supausar que sii tanben la d’Armanhac.
Au reboish, un Paul Cey de Bigòrra qu’escriu :
Tres gotas de sang caut qu’an tintat tres vriuletas Esvariadas per aqueth estrange arrós. (→ saisies)
E aciu la metrica que vòu esvari-adas [esbariˈjados] [4] donc, probable, la conjugason : qu’esvaria [kesbaˈrijo].
E tà clavar, shens en·hartà’vs dab exemples, un petit estudi deu còrpus que sembla d’endicar que los bearnés emplegan quasi solament esvarjar, au sens primari d’espaurir, eishantar (effrayer), e segondari de desaviar, estavanir (déboussoler), etc. ; mes los parlars shalossencs, maritims e lanusquets qu’an sustot las variantas d’esbarrejar / esbarriar / esvarjar dab lo sens espandir, mesclar.
A çò qui sembla, lo parçan qui justament coneish e destria clarament los dus qu’ei lo de Dacs, au pivòt deus parlars sud-gascons e lanusquets…
Grans de sau
1. esbariar, esbarjar, 14 juin 2020, 12:23, par Francis MARSAN
Je ne connais "esbariar" que dans le sens de répandre, éparpiller, etc.
2. esbariar, esbarriar, 14 juin 2020, 17:21, par Tederic Merger
Palay dit ceci :
Multidiccionari francés-occitan
« esbarrejà (G. Big.) ; esbarrià (L.) C. barrejà ; disperser, éparpiller. » barrejar, esbarrejar, esbarriar = verser, répandre, mélanger
Entre esbarriar et esbariar, il n’y a que la différence du r double ou simple, qui en gascon s’entendait.
Et pour le lieu Les Esbariats (Lartigue), ce peut être aussi bien Les Esbarriats, avec double r ; il me semble l’avoir vu aussi comme ça ; et en plus, on a ailleurs des toponymes "Barrejats".
Je vais apporter des modifications en ce sens...
3. esbariar, esbarjar, 16 juin 2020, 12:03, par Gaby
Ce sont des homonymes :
1° esvariar "effrayer" (à relier à variare, à vérifier sur le FEW)
2° esbarjar "éparpiller" (c’est le mot de mon dialecte), contraction d’esbarrejar que l’on trouve en bazadais.
4. esbariar, esbarjar, 16 juin 2020, 16:18, par Jan l’Aisit
A Dacs qu’èi tostemps entenut a destriar
1. esbarrejar (= verser dessus, en saupoudrant, en répartissant ; ex. esbarrejar lo sucre sus las ahragas), e
2. esvarjar, deverbau esvarge (effroi). Lo sens que pòt estar mei o mensh hòrt. A casa qu’avèm la forma francizada esbargé (= distrait, dans la lune). L’accent tonic qu’ei tostemps suu -à- : qu’esvargi, qu’esvarjas, qu’esvàrjam ; e que que pensi qu’ei diferent de
3. variar : que varii, que varias, que varíam.
En estar hòrt semblables los tres vèrbes, be’s cau aténer a mesclanhas e influéncias enter los tres. Per exemple un esvarjat que’s ditz meilèu un variat en Armanhac, segon ua amiga de per ’quiu. E ua auta amiga, mes de La Seuva, que’m dishó un còp :
– Avisa ! la lèit que barreja !
(Attention, le lait déborde…)
1. esvarjar, esvariar, 17 juin 2020, 09:33, par Tederic Merger
Lavetz qu’èi cambiat la grafia deu vèrbe, en botar un v a la plaça deu b : esvarjar, esvariar.
E pensi finalament que lo lòc deu Vasadés (les Esbariats ou Esbarriats) qui me mièt ad aqueste vèrbe qui ne coneishèvi pas es meilèu en relacion damb un "Esbarriat" qui vien de "Esbarrejat".
Les Esbariats
5. esvarjar, esvariar, 17 juin 2020, 18:00, par Jan l’Aisit
En tot aver en cap que los tres mots e pòden… barrejà’s, òm que’s pòt har ua idea deus camps semantics sonque en dar ua paginejada aus vielhs diccionaris :
Cénac-Moncaut
variar - varier, changer.
esbarjar - égarer, étourdir, désorienter.
esbarrigar - répandre, aller de çà, de là, chercher.
Foix
varièr - vertige.
esbarrei - éparpillement.
esbarriar - éparpiller, disperser çà et là.
esbarriat - dispersé çà et là ; errant, vagabond.
Lalanne
desbarrejar - démêler.
Lespy
variar - varier, déraisonner.
barrejar - répandre, disperser.
barrei - action de répandre, de disperser, jeter çà et là, pêle-mêle.
esvarjar, esvargèr, esvarge, esvargiu - effrayer, etc.
Meaule
barrei - mélange.
varjat - (qui a) mauvais caractère.
Moureau
barrei - mêlée.
barrejar - mêler, enchevêtrer.
Palay
abarrejar - mélanger ; mêler.
variat - insensé, toqué, fou, qui ne sait où donner de la tête.
barrejar - répandre, verser, disperser, dissiper ; = abarrejar.
esvarjar - effrayer, épouvanter, troubler.
esvarjat - effrayé, affolé, maboul, sans suite dans les idées.
Saint-Gaudens
variat - varié, écervelé, évaporé.
6. esvarjar, esvariar, 17 juin 2020, 21:21, par Jan l’Aisit
Ací un exemple qui muisha las formas que’s mesclan e que varian hòrt segon los parçans.
Ua forma d’entà Aira, prononciada [sesbarʒaβə], on lo sens b’ei lo de se répandre. En estar senhalada en Vasadés per Gaby, que pòdem supausar que sii tanben la d’Armanhac.
Au reboish, un Paul Cey de Bigòrra qu’escriu :
E aciu la metrica que vòu esvari-adas [esbariˈjados] [4] donc, probable, la conjugason : qu’esvaria [kesbaˈrijo].
7. esvarjar, esvariar, 17 juin 2020, 22:46, par Jan l’Aisit
E tà clavar, shens en·hartà’vs dab exemples, un petit estudi deu còrpus que sembla d’endicar que los bearnés emplegan quasi solament esvarjar, au sens primari d’espaurir, eishantar (effrayer), e segondari de desaviar, estavanir (déboussoler), etc. ; mes los parlars shalossencs, maritims e lanusquets qu’an sustot las variantas d’esbarrejar / esbarriar / esvarjar dab lo sens espandir, mesclar.
A çò qui sembla, lo parçan qui justament coneish e destria clarament los dus qu’ei lo de Dacs, au pivòt deus parlars sud-gascons e lanusquets…