Mots


 
 
 

- Tederic Merger

tombar

français : tomber, abattre...

Prononcer "toumbà".
Palay :
Multidiccionari francés-occitan

« toumbà v. – Tomber (rarement usité, sauf vers le toulousain ; on dit plutôt càdẹ). »

Noms damb "tombar" :


 

- Tederic Merger

mortèr

français : mortier

Palay : Mortier, égrugeoir.

Diccionari Occitan-Francés (Gasconha) de P.Guilhemjoan e E.Harrer 2021 : "mortèr" mortier, pisé, mortier de terre et de paille, pain lourd, mal cuit.
Abbé Foix : "mourteï", "mourtè", mortier, terme de maçon.


 

- Tederic Merger

devarar

français : descendre

Prononcer "débarà". devath = dessous, en aval


 
 

- Tederic Merger

sautader

français : tremplin

sautar = sauter


 

- Tederic Merger

comte

français : comte

Prononcer "coumte"...


 

- Tederic Merger

panar

français : voler (dérober)

Prononcer "panà".


 

- Tederic Merger

estuva

français : étuve

Prononcer "estubo, estube"...

Noms damb "estuva" :


 

- Tederic Merger

malaut, malauda

français : malade

Prononcer respectivement "malàwt", "malàwde"... (masculin, féminin)

Noms damb "malaut, malauda" :


 

- Tederic Merger

auron, averon

français : noisetier

Prononcer respectivement "aourou(ng)", "abérou(ng)"...
Pour auron (qu’il écrit "auroû"), Palay donne « aberoû ; nerprun (plante) ».
Or, aberoû est le noisetier ("sauvage", selon Palay, pas nécessairement sauvage pour Lespy).
Le nerprun, lui, est une plante distincte, qui peut - parfois - être assimilée au sanguin (cornouiller). Voir la discussion qui a déjà eu lieu ici. auroar, auroeda...
Je trouve par l’IGN Lauroua, Laüroua, Laurouaa,


 
 

- Tederic Merger

trotar

français : trotter

Prononcer "troutà".


 
 
 

temarro

français : mauvais temps de pluie et froid...

Lo Temarro.
Qu’ei un maishant temps de ploja e de fret, long, de qui dar la cuca.
Etimologia :
Temps + -ARRO ( sufixe aquitan aumentatiu e pejoratiu).

[Un mot de Sent Sever de Rustan (65)
Gilles VERDIER]

[A prononcer témarrou, accent tonique sur ma
Tederic M.]


 

emboturnat

français : patraque, ensuqué

Un mot desbrombat...

A Sent Sever de Rustan (65140) lo vaccin deu Covid qu’a develhat un mot gascon de qui n’ei pas tróp emplegat…
Un vielh cosin que’m didó lo ser deu vaccin… « Que sei tot emboturnat… »
Emboturnat = patraque, ensuqué…

Aqueth mot n’ei pas brica dens lo Palay, ni tanpòc dens lo Guilhemjoan en 3 tòmes…

Que l’èi trobat dens lo Soulé-Venture (Barousse) :

  • Emboutarnatch : dont les yeux sont enflés et révèlent le chagrin, l’ennui.

E tanben en catalan… e la solucion etimologica qu’ei balhada peu Coromines :

  • Embotornar-se : inflar-se per efectes de la xafogor o d’una malaltia. La cara embotornada. Se li embotornen les mans (Fabra)
  • Botorn : aire calent, sufocant, xafogor que fa a vegades a l’estiu del llatin Vulturnus id. conservat en la llatinitat hispanic. Mot del nostre Ponent i dels Pirineus central, germà del cast. Bochorno.
    Donc, en catalan, embotornat = en.hlat par la calor, ua maladia....

Atau…lo Vulturnus que boha dinc’a la Plaïsa de l’Arròs...

[Gil Verdier]


 

- Tederic Merger

herratèr

français : ferronnier, marchand de fer

Prononcer "herratè".
Tresor dóu Felibrige :
Multidiccionari francés-occitan

« HERRATIÈ, FERRATÈ (g.), (rom. ferratier, ferrater, lat. ferriteri), s. m. Ferronnier, marchand de fer, taillandier »


 
 
 

- Tederic Merger

morgue

français : moine vêtu de noir ?

Palay :
Multidiccionari francés-occitan

moùrguẹ,-sẹ C. moùrdẹ. A du désigner, d’après Mistral, un religieux portant un habillement noir. Le t. a disparu en Gascogne ; il ne se maintien que dans les n. de p. Mourgue, Mourgues.


 

- Tederic Merger

obrador

français : ouvroir, atelier, ouvrier

Prononcer "oubradou".


 

- Tederic Merger

carretaire

français : voiturier

Palay :
Multidiccionari francés-occitan

« carretàyrẹ sm. – Fabricant de charrettes ; voiturier. V. carratè. »

Noms damb "carretaire" :


 

- Tederic Merger

senescau

français : sénéchal

Prononcer "sénéscàw"...


 
 
 

- Tederic Merger

medecin

français : médecin

Prononcer "médéci(ng)"... mètge = médecin

Noms damb "medecin" :